Daha önceki yazılarımızda profesör nedir ve H indeksi nasıl hesaplanır anlatmıştık. H indeksi nasıl bir akademisyenin kalitesinin göstergesi ise aynen öylede etki faktörü (impact faktör) bir derginin kalitesi, bilimsel performansı hakkında bilgi verir. Avrupa ve Amerika’da yayınladığınız makalelerin nerede indekslendiğinden daha çok etki değeri sorulur ve önemsenir. Ülkemizde ise Üniversiteler arası kurulun doçentlik kriterleri sebebiyle derginin etki faktörü yani kalitesi bir kenara bırakılıp daha çok SCI indeksine girip girmediğine odaklanılmıştır. Bunda ise şu şekilde bir adaletsizlik olmaktadır. Bir bilim insanı, 2019 etki değeri 60.382 olarak belirlenmiş LANCET dergisinde birinci isim. Diğer bilim insanı ise çok daha kalitesi düşük ve etki değeri 2’nin altında olan Balkan Medical Journal dergisinde birinci isim ve bu iki bilim insanı aynı puanı alıyor. Bu adil olmayan yaklaşım maalesef bilim insanlarımızı da kolaya kaçmaya sevk ediyor ve indekse giren düşük etki faktörlü dergilere hızlı yayın yapmayı tercih ediyorlar.

Web of Science SCI’ye giren dergiler için sadece etki değeri vardır. Yani dergi SCI’de indeksleniyorsa ancak etki değerine sahip olabilir. Aksi halde etki değerinin olmasından söz edilemez. Scopus indeksinde yer alınan dergiler ise Scopus’un kendi hesaplamasıyla çok farklı bir hesaplama olan Cite Score kullanılır. Cite Score kesinlikle impact factor yani etki değeri değildir. Eğer Dergi açıklaması Cite Score’u sanki etki faktörü gibi gösteriyorsa veya SCI’e girmeyen bir dergi olduğu halde sanki etki faktörü varmış gibi bir sayı sunuyorsa o dergilerin yağmacı dergi olma olasılığı olacağından dikkat etmek gerekmektedir.

Dergiyi araştırın

Dergilerin SCI’ye indekslenip indekslenmediğini belirlemek için Web of Science web sayfasından derginin ismini veya ISSN numarasını yazarak o derginin SCI indeksine girip girmediğini görebilirsiniz.

Etki Faktörü Nasıl Hesaplanır

Her yılın haziran ayında Web Of Science da indekslenen SCI da indekslenen dergilerin bir önceki yılki etki faktörleri yayınlanır. Örneğin geçen Haziran 2020 yılında bir derginin etki faktörü ilan edildiğinde o derginin 2017 ve 2018 yılında yayınladığı makaleler toplam sayısı ve 2019 takvim yılında yayınlanan SCI indekslenen yayınlardan kaç atıf aldığı ile hesaplanır. Örneğin bir dergi 2017 ve 2018 yılında 60 makale yayınladıysa ve bu 60 makale 2019 yılında SCI giren dergilerden 60 atıf almış ise 60/60=1 dir. Yani 2019 etki faktörü 1 olarak yayınlanır. Bu derginin ULAKBİM deki dizinlenen dergilerden değil SCI indeksine dizinlenen dergilerden atıflar göz önünde bulundurulur. Atıf yapan dergilerde de belirli kriterler aranıyor. Bu arada Web of Science dergideki makalelere atıf yapan makaleleri incelerken sadece orijinal makale, derleme ve vaka sunumlarını ele alıyor. Bunun dışındaki makaleler atıfta bulunsa bile göz önünde bulundurulmuyor.

İndeks önemli değil etki faktörü önemli

Bilim insanı yayınladığı makaleleri bir kurum incelerken artık hangi indekslerde yer aldığından ziyade dergilerin etki değerleri incelenmektedir. Yayınlanan makalelerin bulunduğu dergilerin etki değerleri hem çalışmanın kalitesi hem de bilim insanının kalitesi hakkında çok daha sağlıklı bilgi vermektedir.

Dergilerin kendilerine atıf vermesi

Bir dergide yayınlanan makalelerin yine aynı dergideki diğer makalelere atıfta bulunmasıdır. Derginin kendi makalelerine verdiği self citation atıflarının %20 üzerinde olmaması beklenir. Web Of Science editörleri kendine atıf veren dergilerin oranları yükselirse bu duruma el koyabiliyorlar. Hatta indeksten bile çıkartabilirler. Ya da observation room denilen gözlem odasına dergiyi sokabilirler. Bu durumda Web of Science editörleri o dergi için o sene etki değerini açıklamaz.

5 yıllık Etki değeri

Dergilerin kalitesi için bu da çok kullanılan bir değerdir. Bir derginin son 5 sene içerisinde yayınlamış olduğu makalenin 6. senesinde kaç atıf aldığı ile hesaplanır.